Startup Blog


Z prowadzeniem firmy jest trochę jak z uprawianiem sportu.

Jeżeli chcemy uzyskiwać coraz lepsze wyniki, bić rekordy i odnosić sukcesy potrzebujemy wsparcia doświadczonej osoby, która pomoże nam w rozwoju. W sporcie jest to trener, w biznesie może być to mentor. W tym artykule chciałbym podzielić się spostrzeżeniami z realizacji różnego rodzaju procesów mentoringowych dla startupów, przedsiębiorców oraz młodzieży.

Kim jest mentor?

Osoba i podejście mentora jest kluczowe w powodzeniu procesu mentoringowego. Najczęściej więc jest to doświadczony przedsiębiorca, którego sukcesy są najlepszą gwarancją umiejętności, wiedzy a także bogactwa relacji społecznych. Dobranie odpowiedniego mentora jest niezwykle ważne. Nie zawsze jednak powinniśmy zabiegać o to, aby mentorem był przedsiębiorca z rankingu Forbes 100. Doświadczenie i kompetencje mentora powinno być adekwatne do etapu rozwoju mentorowanego. Oznacza to, że wybranie zbyt „mocnego” mentora do startupu na zupełnie początkowym etapie rozwoju może nie przynieść dobrych efektów. Dlaczego? Mentor nie potraktuje tego jako ekscytującą przygodę i wyzwanie intelektualne, tylko wynudzi się słuchając problemów początkującego biznesmena. Jednocześnie mentorowany otrzymuje często wiele porad, które będą adekwatne dla niego w kolejnych etapach rozwoju, a nie na samym początku działań.

Mentoringi w ramach programów akceleracyjnych

Rozmowy mentoringowe są bardzo częstym elementem programów akceleracyjnych, które Startup Academy realizuje dla różnych podmiotów. Ze względu na indywidualny charakter wsparcia, takie doradztwo jest odpowiedzią na potrzeby danych odbiorców. Konstruując takie projekty, jak Startup Art. (akcelerator dla studentów z branż artystycznych), Smart Foodies (akcelerator dla firm z branży żywieniowej) Genesis Startup (akcelerator insuretechowy, które realizujemy obecnie z firmą Compensa) zawsze umieszczamy mentoring jako niezbędny element programu. Startuje on jednak nieco później niż warsztaty. Te służą często wyrównaniu wiedzy oraz zapoznania się kadry akceleratora z pomysłami i pomysłodawcami. Dopiero wtedy jesteśmy w stanie dobrać odpowiedniego mentora do firmy.

Różne sposoby organizacji procesu

Najczęściej mentoringi odbywają się w trakcie konsultacji, gdzie kadra akceleratora czuwa nad prawidłowym odbywaniem spotkań. Mentor uzgadnia godzinę, następnie odbywa konsultację. W takiej sytuacji mentoring jest procesem, który trwa kilka tygodni lub miesięcy. Dzięki ustaleniu kamieni milowych w rozwoju mentor może wspierać osiąganie celów i motywować do dalszych działań. W takim kształcie mentoring jest także sposobem na utrzymanie zaangażowania uczestnika, co jest szczególnie istotne w ramach programów unijnych, w których realizacja wskaźników jest niemal równie ważna jak pozytywne efekty procesu.

Startup Academy jest realizatorem procesu mentoringowego w jednym z największych rządowych programów akceleracyjnych – Scale Up, którego jednym z operatorów jest Krakowski Park Technologiczny. Na jego zlecenie koordynujemy proces mentoringowy, z całkowicie innym założeniem. Na dwa dni do Krakowa zjeżdżają się wszyscy akcelerowani oraz kilkunastu mentorów. Spotkania odbywają się w trybie godzinnych konsultacji z niemal każdym z mentorów. W ten sposób firmy uzyskują wsparcie ekspertów o różnych specjalizacjach w przeciągu zaledwie dwóch dni. To podejście jest bardzo efektywne, bo dostarcza ogromne wsparcie dla firm w bardzo krótkim czasie. Nie ma jednak charakteru procesu, w którym mentor wspiera osiąganie celów długoterminowych, a jednocześnie wymaga od nas doskonałej organizacji i zgrania harmonogramów ponad 30 osób, które w tym samym czasie pojawiają się w tym samym miejscu.  Sama obsługa doradztwa na miejscu również wymaga zaangażowania kilku osób do koordynacji. Jednak te wyzwania natury organizacyjnej nie mogą przesłonić korzyści, które płyną z takiego podejścia do realizacji mentoringu.

Dwa rodzaje wsparcia

To, czego oczekują mentorowani, bardzo często można określić dwojako – wsparcie biznesowe i doradztwo specjalistyczne, eksperckie. W tej pierwszej kategorii można zmieścić to wszystko, co określamy jako aspekty strategicznego rozwoju, procesów w biznesie, wytyczania kierunku i walidowania założeń. Jest to więc wsparcie o charakterze ogólnym. Jednak firmy często potrzebują również konkretnych wskazówek technicznych. Jak prowadzić marketing, ułożyć procedury związane z RODO, prowadzić rachunki zarządcze czy eksportować poza teren UE – na te wszystkie pytania odpowiadają eksperci w prowadzonych przez nas programach mentoringowych. Oznacza to, że budując skład mentorski, zawsze staramy się wymieszać strategów z ekspertami merytorycznymi tak, aby pokryć oba zakresy tematyczne.

Akceleratory korporacyjne – jakie niuanse mogą przesądzić o powodzeniu działania

O ile w programach unijnych, samorządowych celem programów jest rozwój startupów i przedsiębiorców, o tyle w przypadku akceleratorów korporacyjnych nadrzędnym celem jest zbudowanie mostu między małym i innowacyjnym startupem a dużym i stabilnym partnerem. Jest on niejako odbiorcą technologii i innowacji tworzonej w programie. W tym przypadku – aby zapewnić zakotwiczenie generowanych rozwiązań w realiach potrzeb poszczególnych departamentów niezwykle ważne jest to, aby organizacja również wydelegowała koordynatora projektu, który będzie w stanie wskazać odpowiedniego mentora czuwającego nad interesem korporacyjnym. Taka osoba również wspiera tworzone rozwiązanie, dysponując wiedzą organizacyjną, której w inny sposób na rynku nigdy nie udałoby się pozyskać.

Ważne jest również odpowiednie przygotowanie organizacyjne. Mentor – poświęcając swój czas pracy na coś, co nie jest jego podstawowym obowiązkiem – musi posiadać komfort i przekonanie, że jego przełożony rozumie jego dodatkowe zaangażowanie i nie będzie wyciągał negatywnych konsekwencji związanych z jego udziałem w procesie doradczym.

Jak mierzyć jakość?

Istnieje kilka podejść do mierzenia efektywności programów mentoringowych. Przykładem może być podejście zastosowane w przypadku Genesis Startup. Ten akcelerator powstał po to, aby umożliwić firmie Compensa nawiązanie trwałej współpracy z najlepszymi pomysłami startupowymi z zakresu insuretech. W związku z tym, że w tym programie mentor pracuje ze startupem przez cały czas trwania akceleratora, pozytywnie ocenieni zostaną ci mentorzy, którzy pomogą startupom wypracować testowe wdrożenie w strukturach partnera.

W przypadku mentoringu bardziej punktowego warto weryfikować jakość mentoringów, określając kilka najważniejszych kryteriów: wiedzę, zaangażowanie oraz dopasowanie mentora. Dwa pierwsze określają jakość mentora, ostatnie jest wskazówką dla zespołu projektowego. Tak też podeszliśmy do oceny w ramach programu realizowanego dla Krakowskiego Parku Technologicznego.

Jak prowadzić mentoring dla młodzieży?

Inaczej traktujemy mentoring w programach młodzieżowych. W ramach licznych inicjatyw, które realizowaliśmy aby budować potencjał biznesowy wśród licealistów, czy uczniów techników (jak np. Szkoła Młodych Przedsiębiorców w Raciborzu, Kuźnia Startupów w Tarnowie) umieszczaliśmy elementy mentoringowe. Wtedy warto dobrać osobę, która osiągnęła już pierwsze sukcesy, ale wciąż jest stosunkowo młoda. Dzięki temu nie ma takiego dystansu pomiędzy dwiema stronami procesu. Osiągany jest także wtedy efekt dodatkowej motywacji. Wiele razy słyszałem stwierdzenia typu „skoro on jest niewiele starszy ode mnie i już tak świetnie orientuje się w biznesie, to znaczy, że ja też mogę!”.

Czego oczekiwać od mentora?

Przede wszystkim wiedzy i zaangażowania. Mentor powinien być przygotowany do sesji. Jeden z najwyżej ocenianych mentorów, z którymi ostatnio miałem przyjemność pracować, zapoznawał się nawet z bilansami i sprawozdaniami spółek, którym miał poświęcić czas w trakcie sesji. Nie musimy oczywiście oczekiwać tego od naszych mentorów, ale dobrą praktyką jest chociażby zapoznanie się ze stroną internetową oraz profilem działalności spółki. Kiedy pojawia się już zaufanie na linii mentor i mentee bywa, że doświadczony przedsiębiorca dzieli się swoimi kontaktami i relacjami, aby umożliwić łatwiejsze wejścia do innych ważnych miejsc, firm czy organizacji. Nie możemy jednak oczekiwać tego od mentorów – raczej jest to gest ich dobrej woli i zaufania wobec swojego „podopiecznego”.

Jak zaplanować cały proces?

Przede wszystkim należy zacząć od zdefiniowania celu programu mentoringowego. W zależności od niego należy ocenić, czy może on stanowić odrębne działanie, czy raczej powinien być częścią większej inicjatywy akceleracyjnej. Następnie należy dobrać odpowiednich mentorów, ustalić sposób pracy oraz metodykę pomiaru jakości spotkań. W przypadku programów unijnych lub dotacyjnych należy opracować dokumentację, która potwierdza odbywanie się spotkań (warto przy tym uwzględnić fakt, że obecnie wiele sesji doradczych odbywa się zdalnie). Potem należy czuwać nad wskaźnikami formalnymi oraz procesem umawiania, koordynacji spotkań i prowadzić bieżącą ewaluację działań. Bywało, że w trakcie procesu zmienialiśmy osoby mentorujące ze względu na brak chemii pomiędzy stronami – trzeba być na to otwartym.

Jeżeli więc planujesz przeprowadzenie programu akceleracyjnego lub mentoringowego trzymamy za Ciebie mocno kciuki. Pracy jest bardzo wiele, ale satysfakcja na zakończenie działań jest bezcenna!

Autor: Michał Misztal

Przeczytaj inne artykuły: